ЭЛЕКТІР ҚУАТЫН БІРГЕ ҮНЕМДЕЙІК

11 қараша күні «Ресурстар мен энергияны пайдалану бойынша мектеп жобасы» (SPARE) халықаралық экологиялық желісі бастамасымен энергияны үнемдеу күні болып жарияланды. Бұл мерекені бекіту туралы шешім 2008 жылы сәуірде Қазақстанда өткен SPARE үйлестірушілерінің халықаралық кеңесінде қабылданды. Ал 2008 жылдың қарашасында әлемде бірінші рет энергия жабдықтау күні атап өтілді. Аталмыш мереке халықаралық мәртебеге ие болды, бұл жобаға қатысуға шамамен 20-ға жуық ел ниет білдірген. Мерекенің негізгі мақсаты — ресурстар мен энегия көздерін тиімді пайдалану үшін билік пен қоғамның назарын аударту.

Мемлекет энергия мен ресурстарды үнемдеу және тиімді жұмсау мақсаттарына қол жеткізу үшін арнайы заңдар шығарады. Кәсіпорындар мен ұйымдар өнімдерді өндіруге кететін шығындарды, өз шығындарын азайтып, кірістерін арттыру үшін энергия шығынын азайтуға тырысады. Көп пәтерлі үйлерде тұрғындардың әрқайсысы минималды коммуналдық төлемдерді алуы үшін энергия үнемделеді. Энергияның түріне байланысты, энергияны тиімдірек пайдаланудың әртүрлі әдістері бар.

Коммуналдық-тұрмыстық шаруашылықтағы электр энергиясының ең ірі тұтынушылары тұрғын үйлер болып табылады. Олардан жыл сайын бір адамға орта есеппен 400 кВт*сағ жұмсалады, оның шамамен 280 кВт*сағ пәтер ішінде әр түрлі мақсаттағы жарықтандыру мен тұрмыстық құрылғыларға және 120 кВт*сағ – инженерлік жабдықтар мен жалпы үй-жайларды жарықтандыру қондырғыларына жұмсалады. Пәтер ішіндегі электр энергиясын тұтыну газ плитасы бар «орташа» қалалық пәтер үшін шамамен жылына 900 кВт*сағ және электр плитасы бар пәтер үшін 2000 кВт*сағ құрайды. Сондықтан үнемдеу өндірістің өсуінің маңызды көзіне айналады.

Электр энергиясын үнемдеумен  байланысты іс-шараларға жұмсалған ақшаның әр бірлігі оның өндірісін ұлғайтуға жұмсалған екі еселенген сомасы сияқты әсер ететінін есептеулер көрсетіп, тәжірибе растады.

Сонымен қатар, электр энергиясы тарифтерінің мезгіл-мезгіл өсуіне байланысты оны төлеу шығындарын шектеу мүмкіндігі өзекті бола түсуде. Мұны көптеген жолдармен жасауға болады. Күнделікті өмірде жаңа технологиялармен байланысты энергияны үнемдеудің кейбір әдістері қарапайым тұтынушы үшін қымбатқа түсуі мүмкін. Бірақ көп шығындар мен арнайы білімді қажет етпейтін тәсілдер бар. Оларды егжей-тегжейлі қарастырыңыз.